Φώτης Ματσάκας (ψευδώνυμο Δούκας Χάρης)
Οπερατέρ-φωτογράφος του ΔΣΕ, σκηνοθέτης

Φώτης Ματσάκας (ψευδώνυμο Δούκας Χάρης)
Οπερατέρ-φωτογράφος του ΔΣΕ, σκηνοθέτης

Δόμνα Παπάζογλου-Ιωαννίδου και Ρούλα Κουκούλου (μπροστά, από αριστερά), Βάγιω Βουρνά και Ρίτα Λαζαρίδη (πίσω, από αριστερά) με αντιπροσωπεία του ΔΣΕ στο 2ο Συνέδριο της ΠΟΔΓ (Παγκόσμια Οργάνωση Δημοκρατικών Γυναικών), Βουδαπέστη 12-1948

Η Παγκόσμια Οργάνωση Δημοκρατικών Γυναικών (ΠΟΔΓ) ιδρύθηκε το 1945. Ήταν η οργανωμένη έκφραση του παγκόσμιου ριζοσπαστικού γυναικείου κινήματος, ως αναπόσπαστου τμήματος του εργατικού, του επαναστατικού κινήματος. Στόχος της ήταν να συντονίσει την πάλη των γυναικών όλου του κόσμου για την εξασφάλιση της γυναικείας ισοτιμίας και τα δικαιώματα της μάνας και του παιδιού, ενάντια στον πόλεμο, για την ανατροπή του ταξικού εκμεταλλευτικού συστήματος.
Στην Ελλάδα, το 1946 ιδρύθηκε η Πανελλαδική Ομοσπονδία Γυναικών (ΠΟΓ) από 35 γυναικείους συλλόγους και οργανώσεις. Οι σκοποί της οργάνωσης ήταν: α) Η προστασία της μητέρας και του παιδιού, β) η πολιτική, κοινωνική και οικονομική ισοτιμία των γυναικών και γ) η άμυνα κατά του φασισμού και εμπέδωση της ειρήνης.
Στη συνέχεια, την περίοδο του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) 1946-1949, γυναίκες σε μαζική κλίμακα συμμετέχουν ένοπλες και αποκτούν διευρυμένο και ουσιαστικότερο ρόλο. Το 1948, ιδρύθηκε η Πανελλαδική Δημοκρατική Ένωση Γυναικών (ΠΔΕΓ) από τις μαχήτριες του ΔΣΕ, του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδας (ΑΚΕ), του Αντιφασιστικού Μετώπου Γυναικών Σλαβομακεδόνων και τη Δημοκρατική Νεολαία Ελλάδας προσχωρώντας στην ΠΔΟΓ.
Η πρώτη Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της ΠΔΕΓ πραγματοποιήθηκε το Μάρτη του 1949. Σε ένα πολεμικό αμπρί στο Βίτσι χώρεσαν πάνω από 400 άτομα. Οι μαχήτριες του ΔΣΕ, οι αντιπροσωπείες από τις λαϊκές Δημοκρατίες και η αντιπροσωπεία της ΠΔΟΓ συζήτησαν και αποφάσισαν τα καθήκοντα των γυναικών ενόψει της τελικής φάσης του πολέμου.
Στο 2ο Συνέδριο της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Γυναικών, που έγινε στη Βουδαπέστη, το Δεκέμβρη του 1948, πήρε μέρος και αντιπροσωπεία από την Ελλάδα. Επικεφαλής ήταν η πρόεδρος της Πανελλήνιας Δημοκρατικής Ένωσης Γυναικών, Χρύσα Χατζηβασιλείου, η οποία μιλώντας στο Συνέδριο, ανάμεσα σε άλλα, είπε: "Οι γυναίκες της Ελλάδας έδειξαν ότι ξέρουν να σηκώνουν τόσα βάρη όσα δικαιώματα ζητούν και διεκδικούν. Δεν αρκούνται μονάχα στα καθήκοντα των αγωνιστών των μετόπισθεν, αλλά πήραν τα όπλα και αντιμετώπισαν τον εχθρό, ίσος προς ίσον. Το 15% της δύναμης του ΔΣΕ αποτελείται από γυναίκες... Υπάρχουν νέα κορίτσια, που πήραν μέρος σε 100 τουλάχιστον μάχες. Υπάρχουν ακόμα παραδείγματα ηρωισμών, ομαδικών και ατομικών, που ξεπερνάνε όλες τις τόσο πλούσιες, ηρωικές μας παραδόσεις...".

Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ