Φωτογραφία (αντίγραφο)

Φωτογραφία (αντίγραφο)

Φωτογραφία με τους Γιώργο Γιαννούλη (αριστερά) και Νίκο Θεοχαρόπουλο (Σκοτίδας, δεξιά)

Ο Νίκος Θεοχαρόπουλος (Σκοτίδας) γεννήθηκε το 1915 στο Κυπαρίσσι Γρεβενών από εργατική οικογένεια. Στον ελληνοϊταλικό πόλεμο, ως έφεδρος ανθυπολοχαγός του Πυροβολικού, πολέμησε γενναία στην πρώτη γραμμή του αλβανικού μετώπου και παρασημοφορήθηκε επ' ανδραγαθία.
Με την εισβολή των χιτλερικών στρατευμάτων και την κατοχή της χώρας, εντάχθηκε στο ΕΑΜ και βγήκε από τους πρώτους στις γραμμές του ΕΛΑΣ.
Πήρε μέρος και διακρίθηκε σε πολλές μάχες εναντίον των ναζί κατακτητών. Ιστορικές έμειναν οι μάχες στο Σνίχοβο και στο Φαρδύκαμπο. Αργότερα, ως καπετάνιος του 28ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, ανέπτυξε πλούσια και σημαντική δράση.
Ο Ν. Θεοχαρόπουλος, ο θρυλικός Σκοτίδας, διώχτηκε και αναγκάστηκε πολύ γρήγορα να βγει στο βουνό, στις 12/9/1946. Την ίδια περίοδο, το φθινόπωρο του 1946, σχηματίζει την πρώτη ομάδα των Ένοπλων Καταδιωκόμενων Αγωνιστών.
Από το Νοέμβρη του 1947 του ανατέθηκε η Διοίκηση του Αρχηγείου Δυτικής Μακεδονίας του ΔΣΕ. Στην πορεία της σκληρής ένοπλης αναμέτρησης, για την πλούσια, πρωτοπόρα και σημαντική στρατιωτική του δράση ο σύντροφος Νίκος Θεοχαρόπουλος (Σκοτίδας) ονομάστηκε διαδοχικά: Αντισυνταγματάρχης, Συνταγματάρχης και έφτασε στο βαθμό του Υποστράτηγου του Δημοκρατικού Στρατού.
Το 1948 ήταν οργανωτής της Σχολής Αξιωματικών του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ, επιτελάρχης της 670 Μονάδας. Αργότερα, του ανατέθηκε η Διοίκηση της ΧΙ Μεραρχίας και ύστερα η Διοίκηση της Χ Μεραρχίας του ΔΣΕ. Διακρίθηκε για την παλικαριά του στο πεδίο της μάχης και διέθετε μεγάλη τακτική αντίληψη, ήταν εφευρετικός σε στρατηγήματα, τολμηρός στους στρατιωτικούς ελιγμούς. Ο Σκοτίδας ήταν επικεφαλής των δυνάμεων του ΔΣΕ που κατέλαβαν τη Νάουσα και την κράτησαν 4 μέρες. Ήταν μια σημαντική επιτυχία που ανησύχησε σοβαρά την τότε κυβέρνηση και τις δυνάμεις του ιμπεριαλισμού. Την τελευταία περίοδο της δράσης του, ήταν επικεφαλής του Γραφείου Επιχειρήσεων του Γενικού Αρχηγείου.

Ο Γιώργος Γιαννούλης είναι γέννημα-θρέμμα της περιοχής του Γράμμου. Γεννήθηκε το 1915 στο Επταχώρι Καστοριάς, ένα από τα πιο σημαντικά κεφαλοχώρια του Γράμμου και στο Επταχώρι τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο. Τέλειωσε το Γυμνάσιο το 1934 και το 1935 μπαίνει στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Την ίδια χρονιά γίνεται μέλος του ΚΚΕ. Το 1938 πήρε το δίπλωμά του και πηγαίνει στο στρατό, στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών στη Σύρο, όπου διακρίθηκε ανάμεσα στους δόκιμους συμφοιτητές του για τις στρατιωτικές του ικανότητες. Μέσα στη σχολή ο Γιαννούλης έγινε μέλος της οργάνωσης αντιφασιστικού μετώπου των αξιωματικών της σχολής. Το 1940 όταν ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος ο Γιαννούλης είναι διμοιρίτης στο αλβανικό μέτωπο, όπου και τραυματίστηκε. Μόλις εμφανίστηκαν οι πρώτες αντάρτικες ομάδες του ΕΛΑΣ ο Γιαννούλης συνέβαλε να ξεσηκωθούν τα Καστανοχώρια και τα Πευκοχώρια να πολεμήσουν ενάντια στους κατακτητές. Τον ακολουθούν στο ξεσήκωμα η Ζούζουλη, το Επταχώρι, η Χρυσή, το Πεύκο, η Κυψέλη και άλλα χωριά. Τον Γενάρη του 1943 τοποθετείται μέλος της Διοίκησης του Υπαρχηγείου Γράμμου του ΕΛΑΣ. Του ανατέθηκε να οργανώσει την εκστρατεία των πρώτων συγκροτημάτων του ΕΛΑΣ του Γράμμου. Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, την περίοδο της Λευκής τρομοκρατίας, ο Γιαννούλης όπως και άλλοι κομμουνιστές κατέφυγε στο Μπούλκες της Γιουγκοσλαβίας. Εκεί το καλοκαίρι του ’46 του δίνεται η εντολή από το Κόμμα να οργανώσει τις πρώτες ομάδες ανταρτών στο Γράμμο. Έγινε αξιωματικός του ΔΣΕ και πήρε το βαθμό του Αντισυνταγματάρχη. Το 1947 ήταν στη Διοίκηση του Αρχηγείου Κεντρικής-Δυτικής Μακεδονίας. Στη συνέχεια το 1948 αναλαμβάνει διοικητής της 102 Ταξιαρχίας η οποία ανήκε στην 670 μονάδα που υπαγόταν άμεσα στο Γενικό Αρχηγείο.
Στις 14 Ιουνίου 1948 ξεκίνησε στη Βόρεια Πίνδο εδώ στα βουνά της περιοχής, η μεγάλη μάχη του Γράμμου, που έμελλε να κρατήσει σχεδόν 70 μέρες ως τις 20 προς 21η Αυγούστου, οπότε και πραγματοποιήθηκε ο περίφημος ελιγμός των δυνάμεων του ΔΣ στο Βίτσι.
Σ’αυτές ακριβώς τις συνθήκες, των σκληρών μαχών, τις ώρες του ελιγμού -και με βάση τους νόμους και τους κανόνες που ισχύουν στον πόλεμο- πάρθηκε και υλοποιήθηκε η άδικη απόφαση για τον Γιώργο Γιαννούλη.
Στις 4 Σεπτέμβρη 1948 κοινοποιήθηκε στους αξιωματικούς και τους μαχητές του ΔΣΕ διαταγή με υπογραφή του Μάρκου Βαφειάδη, με την οποία γνωστοποιούνταν η εκτέλεση του Γιώργου Γιαννούλη. Η σχετική ανακοίνωση που βρίσκεται στο Αρχείο του ΚΚΕ ήταν η ακόλουθη:
"Το Γενικό Αρχηγείο ανακοινώνει σε όλους τους μαχητές, Υπαξιωματικούς και Αξιωματικούς του ΔΣΕ τα παρακάτω: Στις 20 Αυγούστου 1948, δικάστηκε από το στρατοδικείο της 670 Μονάδας σε θάνατο και εκτελέστηκε ο πρώην Αντισυνταγματάρχης Πεζικού του ΔΣΕ Γεώργιος Γιαννούλης. Ο Γεώργιος Γιαννούλης είναι ο άμεσος υπεύθυνος για τον αιφνιδιασμό και την απώλεια του Κάμενικ, για την απώλεια του Γκόλιο, επίσης και για την απώλεια της Μπάτρας που το πράγμα αυτό μας ανάγκασε να κάνουμε αναδιάταξη όλων των δυνάμεων μας στο Γράμμο. Ο Γιαννούλης φέρνει μεγάλη στρατιωτική ευθύνη για τις απώλειες αυτές και γι’αυτό καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε. Ο Γιαννούλης παραδέχτηκε μπροστά στο Στρατοδικείο την ευθύνη του. Ο ΔΣΕ πολλές φορές βοήθησε το Γιαννούλη για να διορθώσει τις αδυναμίες του, αυτός όμως συνέχισε τα λάθη του και έφτασε μέχρι τις παραπάνω πράξεις που αποτελούν πραγματική προδοσία. Στο ΔΣ κάθε στέλεχος και μαχητής του ευθύνεται για όλες τις πράξεις του και δίνει λόγο γι’αυτές. Κάθε παράλειψη ή μη εφαρμογή διαταγής τιμωρείται σύμφωνα με τους Νόμους μας. Αυτό ισχύει για όλους, απ’τα πάνω ως τα κάτω. Ο ΔΣΕ δεν μπορεί να ανεχτεί και δεν θα ανεχτεί παραλείψεις του καθήκοντος, μη εκτέλεση Διαταγής, αιφνιδιασμούς, σύμπτυξη χωρίς διαταγή από κανέναν. Με την ευκαιρία της καταδίκης και εκτέλεσης του Γιαννούλη, το ΓΑ καλεί τους μαχητές και στελέχη του ΔΣΕ να δυναμώσουν την πειθαρχία και την επαγρύπνησή τους και να εφαρμόζουν αμέσως και χωρίς καμιά συζήτηση τις Διαταγές".
Η παραπάνω διαταγή είναι προβληματική και άδικη. Και επί της ουσίας, αλλά και για το λόγο ότι όταν κοινοποιήθηκε ο Μάρκος Βαφειάδης δεν ήταν πια στρατηγός του ΔΣΕ, αφού με απόφαση του ΠΓ είχε κατά τα τέλη Αυγούστου σταλεί για θεραπεία στην Αλβανία και στη συνέχεια στη Μόσχα.
Η ΚΕ του Κόμματος από τις αρχές της δεκαετίας του ’50 ασχολήθηκε με την υπόθεση, συγκρότησε επιτροπές που εξέτασαν το θέμα ολοκληρωμένα.
Το Νοέμβριο του 1957 δόθηκε στο ΠΓ το Πόρισμα για το σ. Γιαννούλη Γιώργη του Κώστα, το οποίο απέρριπτε όλες τις κατηγορίες εναντίον του, ενώ ακύρωνε και την απόφαση της καθαίρεσης του από το βαθμό του Αντισυνταγματάρχη του ΔΣΕ. Το 1958 ετοιμάστηκε σχέδιο απόφασης προς την 8η Ολομέλεια της ΚΕ στο οποίο περιλαμβανόταν και η πρόταση για την αποκατάσταση του Γιαννούλη.