Φωτογραφία του εξόριστου Βάσου Γεωργίου στη Φολέγανδρο, 1938
Ο Βάσος Γεωργίου γεννήθηκε στους Αγίους Θεοδώρους της Κορινθίας το 1910. Το 1929 ξεκίνησε τη δημοσιογραφική του σταδιοδρομία στον «Ημερήσιο Τύπο» και στη συνέχεια εργάστηκε στον «Ελεύθερο Άνθρωπο». Το 1930, είκοσι χρόνων, φοιτητής, άρχισε τη συνεργασία του με το «Ριζοσπάστη» και την «Κομμουνιστική Επιθεώρηση».
Έγινε μέλος του ΚΚΕ το 1932 και το 1934 εκλέχτηκε γραμματέας του πρώτου κομματικού πυρήνα δημοσιογράφων του αστικού Τύπου. Ένα χρόνο αργότερα ορίζεται από το Κόμμα διευθυντής της νόμιμης εφημερίδας του «Αλήθεια».
Το 1936 περνάει μόνιμα στο «Ρ» ως συντάκτης και μέλος της Συντακτικής Επιτροπής. Τον ίδιο χρόνο αρχίζουν οι διώξεις, οι φυλακές και οι εξορίες για τον Βάσο Γεωργίου. Φυλακίζεται αρχικά στην Αίγινα και στη συνέχεια εξορίζεται στη Φολέγανδρο, στη Γαύδο και στον Αη-Στράτη. Το 1942 γυρίζει από την εξορία και έρχεται αμέσως σε επαφή με το μηχανισμό του παράνομου «Ρ». Ένα χρόνο αργότερα βρέθηκε στις ανταρτοκρατούμενες περιοχές της Ρούμελης, όπου δούλεψε σε στελεχικές θέσεις.
Μετά την απελευθέρωση το 1944 εργάστηκε αρχικά στον κεντρικό μηχανισμό του Κόμματος και κατόπιν διευθυντής της «Ελεύθερης Ελλάδας» και αρχισυντάκτης του «Ριζοσπάστη». Ύστερα από πολλά χρόνια δράσης στην πολιτική προσφυγιά επιστρέφει στην Ελλάδα το 1964. Το 1967 η χούντα τον εκτόπισε στη Γιούρα και στη Λέρο. Με την επανέκδοση του νόμιμου «Ριζοσπάστη» συνεχίζει την παλιά συνεργασία του. Υπήρξε μέλος της ΕΣΗΕΑ από το 1935, διαγραμμένος όμως τρεις φορές από το μητρώο των μελών της.
Για περισσότερο από σαράντα χρόνια εργάστηκε ή συνεργάστηκε ως πολιτικός σχολιογράφος και αρθρογράφος, ιστορικός αναλυτής, αρχισυντάκτης και διευθυντής στις εφημερίδες «Νέος Κόσμος», «Εθνική», «Ελεύθερη Ελλάδα», «Κραυγή», «Αλήθεια», «Ριζοσπάστης», «Αθηναϊκή», «Έθνος», «Απογευματινή», «Ελευθεροτυπία», «Μακεδονία», «Πρώτη» κ.ά.
Ο Βάσος Γεωργίου ανέπτυξε έντονη πολιτική δράση μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ και ήταν υποψήφιος βουλευτής του Κόμματος το 1977 και το 1985. Επίσης, αγωνίστηκε σθεναρά και για τα θέματα των δημοσιογράφων και του Τύπου, αναπτύσσοντας έντονη συνδικαλιστική δραστηριότητα και συμμετέχοντας ενεργά σ' όλους τους αγώνες του κλάδου έως και την τελευταία στιγμή του βίου του.
Υπήρξε μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, του Εθνικού Συμβουλίου των Πανελληνίων Ενώσεων Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης, του Συμβουλίου του Πανελληνίου Συνδέσμου Δημοσιογράφων Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης, καθώς και πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Οργάνωσης Δημοσιογράφων και μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της. Τιμήθηκε με ειδική πλακέτα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ με αφορμή τα 75 τότε χρόνια ζωής του και τα 55 χρόνια της αγωνιστικής δημοσιογραφικής πορείας του. Επίσης, του είχαν απονεμηθεί το μετάλλιο «Γιούλιους Φούτσικ» από τη Διεθνή Οργάνωση Δημοσιογράφων και άλλες τιμητικές διακρίσεις από τις κυβερνήσεις της Σοβιετικής Ένωσης, της Βουλγαρίας, της Τσεχοσλοβακίας, της Πολωνίας και άλλων χωρών. Έγραψε και δημοσίευσε πολιτικά άρθρα, ιστορικές και κοινωνιολογικές μελέτες, πεζογραφήματα, απομνημονεύματα και ταξιδιωτικές εντυπώσεις.
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=37&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=%CE%9C%CE%AC%CF%87%CE%B7+%CE%93%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%BF%CF%85+%28%CE%9A%CF%8C%CF%81%CE%B7%29">Μάχη Γεωργίου (Κόρη)</a>
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ
Απόσπασμα από χειρόγραφο θεατρικό έργο του δημοσιογράφου Βάσου Γεωργίου με τίτλο "Στερνή μου Γνώση"
Ο Βάσος Γεωργίου γεννήθηκε στους Αγίους Θεοδώρους της Κορινθίας το 1910. Το 1929 ξεκίνησε τη δημοσιογραφική του σταδιοδρομία στον «Ημερήσιο Τύπο» και στη συνέχεια εργάστηκε στον «Ελεύθερο Άνθρωπο». Το 1930, είκοσι χρόνων, φοιτητής, άρχισε τη συνεργασία του με το «Ριζοσπάστη» και την «Κομμουνιστική Επιθεώρηση».
Έγινε μέλος του ΚΚΕ το 1932 και το 1934 εκλέχτηκε γραμματέας του πρώτου κομματικού πυρήνα δημοσιογράφων του αστικού Τύπου. Ένα χρόνο αργότερα ορίζεται από το Κόμμα διευθυντής της νόμιμης εφημερίδας του «Αλήθεια».
Το 1936 περνάει μόνιμα στο «Ρ» ως συντάκτης και μέλος της Συντακτικής Επιτροπής. Τον ίδιο χρόνο αρχίζουν οι διώξεις, οι φυλακές και οι εξορίες για τον Βάσο Γεωργίου. Φυλακίζεται αρχικά στην Αίγινα και στη συνέχεια εξορίζεται στη Φολέγανδρο, στη Γαύδο και στον Αη-Στράτη. Το 1942 γυρίζει από την εξορία και έρχεται αμέσως σε επαφή με το μηχανισμό του παράνομου «Ρ». Ένα χρόνο αργότερα βρέθηκε στις ανταρτοκρατούμενες περιοχές της Ρούμελης, όπου δούλεψε σε στελεχικές θέσεις.
Μετά την απελευθέρωση το 1944 εργάστηκε αρχικά στον κεντρικό μηχανισμό του Κόμματος και κατόπιν διευθυντής της «Ελεύθερης Ελλάδας» και αρχισυντάκτης του «Ριζοσπάστη». Ύστερα από πολλά χρόνια δράσης στην πολιτική προσφυγιά επιστρέφει στην Ελλάδα το 1964. Το 1967 η χούντα τον εκτόπισε στη Γιούρα και στη Λέρο. Με την επανέκδοση του νόμιμου «Ριζοσπάστη» συνεχίζει την παλιά συνεργασία του. Υπήρξε μέλος της ΕΣΗΕΑ από το 1935, διαγραμμένος όμως τρεις φορές από το μητρώο των μελών της.
Για περισσότερο από σαράντα χρόνια εργάστηκε ή συνεργάστηκε ως πολιτικός σχολιογράφος και αρθρογράφος, ιστορικός αναλυτής, αρχισυντάκτης και διευθυντής στις εφημερίδες «Νέος Κόσμος», «Εθνική», «Ελεύθερη Ελλάδα», «Κραυγή», «Αλήθεια», «Ριζοσπάστης», «Αθηναϊκή», «Έθνος», «Απογευματινή», «Ελευθεροτυπία», «Μακεδονία», «Πρώτη» κ.ά.
Ο Βάσος Γεωργίου ανέπτυξε έντονη πολιτική δράση μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ και ήταν υποψήφιος βουλευτής του Κόμματος το 1977 και το 1985. Επίσης, αγωνίστηκε σθεναρά και για τα θέματα των δημοσιογράφων και του Τύπου, αναπτύσσοντας έντονη συνδικαλιστική δραστηριότητα και συμμετέχοντας ενεργά σ' όλους τους αγώνες του κλάδου έως και την τελευταία στιγμή του βίου του.
Υπήρξε μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, του Εθνικού Συμβουλίου των Πανελληνίων Ενώσεων Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης, του Συμβουλίου του Πανελληνίου Συνδέσμου Δημοσιογράφων Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης, καθώς και πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Οργάνωσης Δημοσιογράφων και μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της. Τιμήθηκε με ειδική πλακέτα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ με αφορμή τα 75 τότε χρόνια ζωής του και τα 55 χρόνια της αγωνιστικής δημοσιογραφικής πορείας του. Επίσης, του είχαν απονεμηθεί το μετάλλιο «Γιούλιους Φούτσικ» από τη Διεθνή Οργάνωση Δημοσιογράφων και άλλες τιμητικές διακρίσεις από τις κυβερνήσεις της Σοβιετικής Ένωσης, της Βουλγαρίας, της Τσεχοσλοβακίας, της Πολωνίας και άλλων χωρών. Έγραψε και δημοσίευσε πολιτικά άρθρα, ιστορικές και κοινωνιολογικές μελέτες, πεζογραφήματα, απομνημονεύματα και ταξιδιωτικές εντυπώσεις.
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=37&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=%CE%9C%CE%AC%CF%87%CE%B7+%CE%93%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%BF%CF%85+%28%CE%9A%CF%8C%CF%81%CE%B7%29">Μάχη Γεωργίου (Κόρη)</a>
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ
1. Καμουφλαρισμένη έκδοση "Οι Φιλοσοφικές Βάσεις της Μαρξιστικής- Λενινιστικής Θεωρίας"
2. Χειροτεχνήματα από τις φυλακές τις Αίγινας
Εγχειρίδιο μαθημάτων Μαρξιστικής- Λενινιστικής Θεωρίας για τον φυλακισμένο Κομμουνιστή Μανώλη Τζιώτη από τη Σάμο. Φέρει στην πρώτη σελίδα (καμουφλάζ), σφραγίδα έγκρισης από τις φυλακές της Αίγινας με ημερομηνία 20/4/1960
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=37&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=1.+%CE%A7%CF%81%CE%AE%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82+%CE%A4%CE%B6%CE%B9%CF%8E%CF%84%CE%B7%CF%82+%0D%0A2.+%CE%9C%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%BA%CE%B1+%CE%A4%CE%B6%CE%B9%CF%8E%CF%84%CE%B7">1. Χρήστος Τζιώτης
2. Μαρίκα Τζιώτη</a>
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ
Απόφαση εκτοπισμού του Δημήτρη Παπαδημητρίου στη Γυάρο, 29/12/1973
Στην απόφαση ο Δημήτρης Παπαδημητρίου Χαρακτηρίζεται "ενεργόν στέλεχος του ΚΚΕ, με σοβαραν Κομμουνιστικήν δράσιν....λίαν επικίνδυνος εις την Δημόσιαν Τάξην και Ασφάλειαν...."
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=37&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B7%CF%82+%CE%A0%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%B7%CF%84%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85">Δημήτρης Παπαδημητρίου</a>
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ
Εκδόσεις: Εκδοτικό "Νέα Ελλάδα"
-"Διδαχτική", Γ. Αθανασιάδη
-"Πολιτικά Γράμματα", Βοήθημα για τους μαθητές των Πολιτικών σχολών
-"Το Ψωμί", Αλεξέϊ Τολστόϊ
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=37&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B7%CF%82+%CE%A0%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%B7%CF%84%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85">Δημήτρης Παπαδημητρίου</a>
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ
Εφημερίδα "ΕΜΠΡΟΣ", Όργανο Γραφείου Περιοχής Αιγαίου ΚΚΕ 23/5/1945
Από το αρχείο του Νίκου Χατζηχρήστου, από τον Παππάδο Λέσβου
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ
Εφημερίδα "ΕΜΠΡΟΣ", Όργανο Γραφείου Περιοχής Αιγαίου ΚΚΕ, 26/5/1945
Από το αρχείο του Νίκου Χατζηχρήστου, από τον Παππάδο Λέσβου
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ
Ταμπακιέρα με χάραξη του Πανάρα Θωμά και φωτογραφία του (1919-1949)
Ο Πανάρας Θωμάς γεννήθηκε το 1919 στις Βελεσσιώτες Δομοκού.
Βρέθηκε κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Πήρε μέρος στο κίνημα της Μέσης Ανατολή, είχε γίνει μέλος του ΚΚΕ.
Επέστρεψε στην Ελλλάδα. Έμεινε στη Λαμία. Δραστηριοποιήθηκε στην παράνομη οργάνωση του Κόμματος μέσα στην πόλη τα χρόνια της ένοπλης πάλης.
Πιάστηκε το 1948 στο σπίτι που κρυβόταν στη Νέα Σφαίρα (συνοικία της Λαμίας). Στο σπίτι, κατά την έρευνα η ασφάλεια δε βρήκε τίποτα άλλο ενοχοποιητικό παρά μόνο κουπόνια οικονομικής ενίσχυσης του ΚΚΕ. Πέρασε από στρατοδικείο και καταδικάστηκε σε θάνατο. Εκτελέστηκε στην Ξηριώτισσα Λαμίας το 1949.
Το αντικείμενο αυτό το είχε φτιάξει στη Μέση Ανατολή κατά τη διάρκεια της κράτησής του.
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=37&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=%CE%95%CF%85%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%B8%CE%AF%CE%B1+%CE%9A%CE%BF%CF%85%CF%84%CF%83%CE%BF%CF%8D%CE%BC%CF%80%CE%B1">Ευσταθία Κουτσούμπα</a>
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ
Μπιζουτιέρες φτιαγμένες στη φυλακή από τον Κοντογιάννη Γιώργο το 1946
Ο Κοντογιάννης Γιώργος γεννήθηκε στο 1922 στη Λιβαδειά, όπου και μεγάλωσε. Ήταν μέλος πολυμελούς οικογένειας. Είχε 7 αδέλφια. Οργανώθηκε στην ΟΚΝΕ πριν τον πόλεμο. Στη γερμανική κατοχή δραστηριοποιήθηκε μέσα από το ΕΑΜ και την ΕΠΟΝ στη Λιβαδειά στην Οργάνωση της πόλης. Πιάστηκε στη Λιβαδειά το 1945. Φυλακίστηκε στις φυλακές Λιβαδειάς, Θήβας, Κέρκυρας, εξορίστηκε στη Γιούρα. Απολύθηκε το 1952 και επέστρεψε στη Λιβαδειά κάνοντας διάφορες δουλειές. Παντρεύτηκε τη Χαρίκλεια Βάγκου κι έκαναν 3 παιδιά. Ήταν σταθερός φίλος και οπαδός του Κόμματος, μέλος της Διοίκησης του παραρτήματος ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ της επαρχίας Λιβαδειάς. Πέθανε στις 27 Δεκέμβρη του 2000.
Το αντικείμενο που προσφέρεται στο Κόμμα, το έφτιαξε στις φυλακές Θήβας.
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=37&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=%CE%A4%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B1+%CE%9A%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7">Τασία Κοντογιάννη</a>
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ
Γράμμα και χειροποίητη υφαντή κάρτα, της Έλλης Ερυθριάδου προς τον σύζυγο της Γιώργη Ερυθριάδη (Πετρής), από τις φυλακές Αβέρωφ (1962, 1960)
Ο Γ. Ερυθριάδης, γεννήθηκε το 1910. Από παιδί ακόμη, έζησε και ανδρώθηκε στους εργατικούς και λαϊκούς αγώνες στη Νάουσα, όπου ανέπτυξε πλούσια συνδικαλιστική και κομματική δράση μέσα από τις γραμμές της ΟΚΝΕ και του ΚΚΕ.
Στη δικτατορία Μεταξά, ο Ερυθριάδης δούλεψε παράνομα, χρησιμοποιώντας το όνομα Πέτρος. Από τότε αυτό το όνομα, Πετρής, έγινε σχεδόν συστατικό του ονόματός του και μ’ αυτό τον συναντάμε σε πολλά έγγραφα της ιστορίας του ΚΚΕ. Υπήρξε μέλος και Γραμματέας του Μακεδονικού Γραφείου της Κομματικής Οργάνωσης Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια της Κατοχής έως την Απελευθέρωση.
Πολέμαρχος του ΔΣΕ, συμμετείχε ως μέλος του Πολεμικού Συμβουλίου στο ένδοξο αυτό έπος, ανέλαβε διοικητής της 20ης Ταξιαρχίας και αργότερα διοικητής της 6ης Μεραρχίας του ΔΣΕ, που δρούσε στην Κεντρική Μακεδονία. Μετά την υποχώρηση του ΔΣΕ, ο Ερυθριάδης πέρασε στην πολιτική προσφυγιά.
Ξαναβρέθηκε στην Ελλάδα παράνομα, ως μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος, με αποστολή την καθοδήγηση των παράνομων Κομματικών Οργανώσεων. Συνελήφθη το 1960 και την ίδια χρονιά αρχίζει στο Διαρκές Στρατοδικείο της Αθήνας η δίκη 12 στελεχών του ΚΚΕ με την κατηγορία της «κατασκοπείας».
Στο τυποποιημένο κατηγορητήριο αναφέρονταν πως οι κατηγορούμενοι «εισήλθον εις την Ελλάδα εκ χωρών του παραπετάσματος με σκοπόν τη διενέργειαν κατασκοπείας διά λογαριασμόν ξένης δυνάμεως». Οι Ρούλα Κουκούλου, Αύρα Παρτσαλίδου, Κώστας Φιλίνης, Γιώργης Ερυθριάδης, Έλλη Ερυθριάδου και Κώστας Τριανταφύλλου καταδικάζονται σε ισόβια μια βδομάδα αργότερα.
Ο Ερυθριάδης μεταφέρθηκε στις φυλακές Ιτζεδίν, όπου, αν και βαρειά άρρωστος, τον έκλεισαν επί 17 μήνες στην απομόνωση αυτού του κάτεργου όπου και άφησε την τελευταία του πνοή στις 21 Γενάρη 1963.
Από τα 35 χρόνια της ζωής του στο Κόμμα και τη Νεολαία του, ο Ερυθριάδης πέρασε 15 χρόνια στις φυλακές και στις εξορίες, 6 στα βουνά, 4 στην παρανομία, 5 στην πολιτική προσφυγιά και τα άλλα 5 μεταξύ νόμιμης και μισοπαράνομης δράσης. Έτσι κύλησε όλη η αγωνιστική του πορεία που ξεκίνησε από τα εφηβικά του χρόνια και διάρκεσε ως τα 53 του.
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=37&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=%CE%9D%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82+%CE%95%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82+%28%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%88%CE%B9%CF%8C%CF%82+%CE%93%CE%B9%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%B7+%CE%95%CF%81%CF%85%CE%B8%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%29">Νίκος Ελευθεριάδης (ανιψιός Γιώργη Ερυθριάδη)</a>
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ