Χρυσό παραδοσιακό σοβιετικό νόμισμα (Chervonets)
Το χρυσό αυτό νόμισμα προσέφερε στο αρχείο του Κόμματος ο Μιχάλης Γ. Σαρρής που του το είχαν δώσει σοβιετικοί σε εμπορικό πλοίο σε κάποιο από τα ταξίδια του.
Chervonets είναι το παραδοσιακό ρώσικο όνομα για τα χρυσά νομίσματα. Η ονομασία προέρχεται από τον όρο червонное золото (chervonnoye zoloto), που σημαίνει "κόκκινος χρυσός". Τέτοια νομίσματα κυκλοφορούσαν στην προεπαναστατική Ρωσία, ήδη από τον 15ο αιώνα και η χρήση τους αφορούσε κατά κύριο λόγο τις εμπορικές συναλλαγές με ξένους.
Στη Σοβιετική Ρωσία, το φθινόπωρο του 1922, η κρατική τράπεζα της χώρας προχώρησε στην κυκλοφορία σειράς τραπεζογραμματίων με το ίδιο όνομα. Η εμπιστοσύνη του πληθυσμού προς τα Chervonets βοήθησε στην ανάπτυξη της Νέας Οικονομικής Πολιτικής (ΝΕΠ) που βρισκόταν σε εφαρμογή την ίδια περίοδο. Ταυτόχρονα αποφασίστηκε η έκδοση Chervonets σε μορφή νομίσματος.
Τα νομίσματα είχαν βάρος 8,6 γραμμάτια και η αξία τους αντιστοιχούσε στο προεπαναστατικό νόμισμα των 10 ρουβλιών. Το νόμισμα στην μία όψη απεικονίζει το έμβλημα της RSFSR (Σοβιετικής Ρωσίας) και στην άλλη έναν αγρότη-σπορέα (έχοντας πρότυπο το γλυπτό του I. D. Shadra). Σχεδιαστής του νομίσματος είναι ο A. F. Vasyutinskiy.
Από το 1975 έως το 1982, η Κρατική Τράπεζα της ΕΣΣΔ, αποφάσισε την επανέκδοση του νομίσματος chervonets του 1923. Στην κυκλοφορία βρέθηκαν 7.350.000 νομίσματα.
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=37&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=%CE%9C%CE%B9%CF%87%CE%AC%CE%BB%CE%B7%CF%82+%CE%93.+%CE%A3%CE%B1%CF%81%CF%81%CE%AE%CF%82">Μιχάλης Γ. Σαρρής</a>
Χριστούγεννα 1944
Έκδοση "Ελεύθερη Λέσβος"
Μυτιλήνη, Μάρτης 1945
Αναφέρεται στα Χριστούγεννα του 1944, όταν σύσσωμος ο λεσβιακός λαός κάτω από την καθοδήγηση του ΚΚΕ και με πρωτοβουλία του ΕΑΜ, κατέβηκε στα «Μπλόκια» της Μυτιλήνης για να αποτρέψει την απόβαση των «μαύρων» του ταξίαρχου Τόρνμπουλ (Turnbull), βροντοφωνάζοντας στους Εγγλέζους αποικιοκράτες το θρυλικό «Go Back» ματαιώνοντας έτσι την επιχειρούμενη νέα κατοχή του νησιού.
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=37&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=%CE%93%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%B1+%CE%A0%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%85%CF%84%CF%83%CE%AE+%CE%9C%CF%80%CE%BF%CF%8D%CE%BA%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B7%0D%0A%CE%93%CE%B5%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82+%CE%A0%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%85%CF%84%CF%83%CE%AE%CF%82">Γεωργία Παπουτσή Μπούκουρη
Γεώργιος Παπουτσής</a>
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ
Χειροτεχνήματα, φωτογραφία και ευχετήρια κάρτα από τη ζωή της Μαργαρίτας Κωτσάκη στις Φυλακές και τις εξορίες.
Η Μαργαρίτα Κωτσάκη γεννήθηκε το 1901 και πέθανε το 1993. Ήταν εκπαιδευτικός, στέλεχος του ΚΚΕ. Καταδικάστηκε συνολικά 27 χρόνια σε φυλακές και εξορίες σε: Ανάφη, Φολέγανδρο, Θεμιστοκλέους, Αβέρωφ, Γιούρα, Ωρωπό, Μεσσήνη, με καταδίκη μάλιστα και σε θάνατο.
-Στη φωτογραφία από αριστερά: Αύρα Παρτσαλίδου, Μαργαρίτα Κωτσάκη και Ρούλα Κουκούλου εξόριστες στη Μεσσήνη στις 23/10/1971
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=37&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BD%CE%B1+%CE%9A%CF%89%CF%84%CF%83%CE%AC%CE%BA%CE%B7+%28%CE%B1%CF%80%CF%8C+%CF%84%CE%BF+%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF+%CF%84%CE%BF%CF%85+%CE%A3%CF%80%CF%8D%CF%81%CE%BF%CF%85+%CE%9A%CF%89%CF%84%CF%83%CE%AC%CE%BA%CE%B7%29">Κατερίνα Κωτσάκη (από το αρχείο του Σπύρου Κωτσάκη)</a>
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ
Χειροτεχνήματα του Τάσου Μανωλίτση από την εξορία σε Λέρο και Γυάρο
Ο κομμουνιστής Τάσος Μανωλίτσης γεννήθηκε το 1925 στο χωριό Μαυρογιαννάτα της πρώην κοινότητας Αλεξάνδρου. Κατάγονταν από αγροτική οικογένεια. Μετά το δημοτικό έμεινε στο χωριό. Όταν ήρθαν στην Ελλάδα οι κατοχικές δυνάμεις ήταν 16 χρόνων. «Χάρος» ήταν το ψευδώνυμό του στον τακτικό ΕΛΑΣ. Παίρνει μέρος σε 44 συνολικά μεγάλες και μικρές μάχες με τον κατακτητή και τους συνεργάτες του διακρινόμενος για τον ηρωισμό και την αντοχή του. Μεταξύ αυτών στη μεγάλη μάχη της Αμφιλοχίας ως καπετάνιος της ανταρτοεπονίτικης ομάδας του 1ου Λόχου του ΙΙΙ Τάγματος του 2/39 Συντάγματος, στην ενέδρα στο σιδηροδρομικό σταθμό του Αιτωλικού, στη μάχη της Γουρίτσας κ.ά.
Την περίοδο 1946-1947 ιδρύεται το Αρχηγείο Ξηρομέρου-Λευκάδας του ΔΣΕ με αρχηγό τον Πάνο Γιαννούλη. Ο Τάσος Μανωλίτσης είναι επικεφαλής της ομάδας ασφαλείας του Αρχηγείου. Στις αρχές του 1947 το μεγαλύτερο τμήμα της ομάδας του Γιαννούλη περνά στο Ξηρόμερο, κατόπιν εντολής του Γενικού Αρχηγείου του Δημοκρατικού Στρατού.
Σε μια από τις ομάδες των μαχητών του Δ.Σ.Ε υπό τον Γιαννούλη, στην προσπάθειά της να αποφύγει ένα κυβερνητικό απόσπασμα, έφτασε στο Άκτιο (Πούντα) και πρόβαλε άμυνα μέχρι τέλους. Ο Γιαννούλης έχασε τη ζωή του στην τελική προσπάθεια να διαφύγει με καΐκι μαζί με δύο συντρόφους του. Ένας από αυτούς ήταν ο Τάσος Μανωλίτσης που αιχμαλωτίστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο από το Έκτακτο Στρατοδικείο. Κάθισε σχεδόν 16 χρόνια στη φυλακή και βγήκε το 1962.
Η χούντα το 1967 τον έστειλε για άλλα 3,5 χρόνια φυλακή και εξορία, πρώτα στη Γιούρα και μετά στη Λέρο. Ο Τάσος Μανωλίτσης, παραμένοντας αταλάντευτος κομμουνιστής, πριν φύγει από τη ζωή, έδωσε όλα τα υπάρχοντά του στο κόμμα του, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας. Μια ακόμα πράξη πίστης και αφοσίωσης. Όπως αναφέρει ο ίδιος στη διαθήκη του «Όλη η ακίνητη περιουσία που έχω στη Λευκάδα να περιέλθει στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, που έχει έδρα του τον Περισσό και Γενική Γραμματέα, σήμερα, την Αλέκα Παπαρήγα…»
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=37&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=%CE%92%CE%AC%CF%83%CF%89+%CE%9C%CE%B1%CE%BD%CF%89%CE%BB%CE%AF%CF%84%CF%83%CE%B7">Βάσω Μανωλίτση</a>
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ
Χειροτεχνήματα του Γιώργη Τρικαλινού από την εξορία στο Παρθένι της Λέρου και από το Σανατόριο "Σωτηρία" ενώ ήταν φυλακισμένος, 1968, 1966, 1965
Ο Γιώργης Τρικαλινός γεννήθηκε στον Αλμυρό Βόλου το 1914. Παρακολούθησε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Από το 1932 πήρε μέρος στο φοιτητικό και εργατικό κίνημα σαν μέλος και στέλεχος της ΟΚΝΕ. Γι' αυτή τη δράση του η δικτατορία Μεταξά τον φυλάκισε στην Αίγινα και τον εξόρισε στη Φολέγανδρο.
Στον πόλεμο του 1940 μαζί με άλλους δεσμώτες κομμουνιστές ζήτησε να σταλεί στο μέτωπο. Όμως η δικτατορία του Μεταξά τους κάλεσε να αποκηρύξουν τις ιδέες τους. Αρνήθηκαν και γι' αυτό, μαζί με εκατοντάδες άλλους κομμουνιστές, παραδόθηκαν στους Γερμανούς. Από τη Φολέγανδρο δραπετεύει το Μάη του 1941. Δουλεύει για την ανασυγκρότηση του Κόμματος και της ΟΚΝΕ, για την οργάνωση της πάλης ενάντια στους κατακτητές.
Είναι από τα ιδρυτικά μέλη της ΕΠΟΝ. Διατέλεσε μέλος του Γραφείου της ΚΕ της ΟΚΝΕ, μέλος του Προεδρείου του ΚΣ της ΕΠΟΝ και γραμματέας της ΕΠΟΝ Αθήνας.
Μετά τον Δεκέμβρη του 1944 διώχτηκε για τη συμμετοχή του στην Εθνική Αντίσταση και κατέφυγε στα βουνά. Κατατάχθηκε στο ΔΣΕ, που του ανατέθηκαν χρέη πολιτικού επιτρόπου.
Μετά τη μάχη του Γράμμου και του Βίτσι, κι ενώ οι δυνάμεις του ΔΣΕ πέρασαν σε Αλβανία και Γιουγκοσλαβία, εκείνος με μια ομάδα ανταρτών περνάει, από το Πήλιο στο Μαυροβούνι, τον Κίσσαβο και τον Ολυμπο και ξανά πίσω, σε μια συγκλονιστική πορεία (περιγράφεται στο βιβλίο του «292 ημέρες μετά το Γράμμο - Βίτσι»).
Με την υποχώρηση του ΔΣΕ έζησε σαν πολιτικός πρόσφυγας στις σοσιαλιστικές χώρες. Το 1951 εκλέγεται αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και αργότερα τακτικό μέλος της.
Επέστρεψε παράνομα στην Ελλάδα και το 1959 καταδικάστηκε σε ισόβια με τους νόμους 375, 509, Γ' ψήφισμα κτλ.
Απελευθερώνεται τον Μάη 1966 και συλλαμβάνεται ξανά το πρωί της 21 Απριλίου 1967. Περνάει από Ιππόδρομο, Γυάρο και Λέρο. Απελευθερώνεται ξανά το Δεκέμβρη του 1971 για να συλληφθεί και πάλι μετά το Πολυτεχνείο το 1973, οπότε και βασανίζεται άγρια στο άντρο της ΕΑΤ - ΕΣΑ στο Μπογιάτι. Τελικά, στέλνεται στη Γυάρο, από όπου απελευθερώνεται οριστικά το 1974 με τη μεταπολίτευση. Έχει περάσει συνολικά 16 χρόνια σε φυλακές και εξορίες. Στα χρόνια της φυλακής και της εξορίας ασχολείται με την καλλιτεχνική δραστηριότητα και δημιουργεί μικρά αριστουργήματα με σινική μελάνι και ψηφιδωτά από καλαμιά.
Μετά τη μεταπολίτευση, ο Γιώργης Τρικαλινός υπήρξε μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ μέχρι το 12ο Συνέδριο ενώ επί πολλά χρόνια, διετέλεσε εκδότης του «Ριζοσπάστη». Ήταν δύο φορές υποψήφιος βουλευτής του ΚΚΕ στη Μαγνησία.
Έγραψε αρκετά βιβλία. Ξεχωρίζουν οι «292 ημέρες μετά το Γράμμο - Βίτσι», το «Αλμυρός, στιγμές από την ιστορία του» αφιερωμένο στη γενέτειρά του που υπεραγαπούσε και το τελευταίο «Ανασκαλεύοντας τη χόβολη της μνήμης».
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=37&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BD%CE%B1+%CE%9A%CF%89%CF%84%CF%83%CE%AC%CE%BA%CE%B7+%28%CE%B1%CF%80%CF%8C+%CF%84%CE%BF+%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF+%CF%84%CE%BF%CF%85+%CE%A3%CF%80%CF%8D%CF%81%CE%BF%CF%85+%CE%9A%CF%89%CF%84%CF%83%CE%AC%CE%BA%CE%B7%29">Κατερίνα Κωτσάκη (από το αρχείο του Σπύρου Κωτσάκη)</a>
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ
Χειροτεχνήματα και εργαλεία χειροτεχνίας του Σπύρου Κωστάκη (Νέστορα) από τη φυλακή και την εξορία
Ο Σπύρος Κωτσάκης υπήρξε Καπετάνιος του Α΄ Σώματος Στρατού του ΕΛΑΣ στην Αθήνα.
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=37&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BD%CE%B1+%CE%9A%CF%89%CF%84%CF%83%CE%AC%CE%BA%CE%B7+%28%CE%B1%CF%80%CF%8C+%CF%84%CE%BF+%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF+%CF%84%CE%BF%CF%85+%CE%A3%CF%80%CF%8D%CF%81%CE%BF%CF%85+%CE%9A%CF%89%CF%84%CF%83%CE%AC%CE%BA%CE%B7%29">Κατερίνα Κωτσάκη (από το αρχείο του Σπύρου Κωτσάκη)</a>
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ
Χειροτεχνήματα από το Λακκί της Λέρου που τα είχαν χαρίσει οι σύντροφοί του στον Ζαχαρία Φουντουλάκη
Ο Ζαχαρίας Φουντουλάκης γεννήθηκε στις 7 Γενάρη του 1907. Γεννήθηκε στο Καλό Χωριό της Κρήτης από γονείς αγρότες. Από μικρή ηλικία εργάζεται σε φαρμακείο στο Ηράκλειο, ενώ ταυτόχρονα φοιτά στο γυμνάσιο και στη συνέχεια στο διδασκαλείο. Στρατεύεται το 1927 και από τη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών γίνεται ανθυπολοχαγός. Οργανώθηκε στο ΚΚΕ το 1929.
Μετά την αποστράτευσή του διορίζεται δάσκαλος στη Δράμα, οπότε και συμμετέχει ενεργά στους αγώνες των προοδευτικών εκπαιδευτικών για βελτίωση της Παιδείας. Στη συνέχεια, για λόγους υγείας, μετατίθεται στη Θεσσαλονίκη, όπου συμμετέχει στην οργάνωση του αντιδικτατορικού αγώνα δασκάλων και δημοσίων υπαλλήλων.
Τότε γνωρίζεται με τον Νίκο Πλουμπίδη.
Παντού υπήρχε χαφιεδισμός και τρομοκρατία. Ο Ζαχαρίας Φουντουλάκης απολύεται οριστικά από δάσκαλος. Ακολουθεί η σύλληψή του, μαζί με εκατοντάδες αγωνιστές το Μάη του 1937, η καθαίρεσή του από το βαθμό του ανθυπολοχαγού. Αφήνεται ελεύθερος μετά από ένα χρόνο.
Ο πόλεμος από το φασιστικό καθεστώς της Ιταλίας τον βρίσκει στο Αλβανικό Μέτωπο. Μετά την απελευθέρωση και τα Δεκεμβιανά συλλαμβάνεται, το 1946, και φυλακίζεται για ένα χρόνο στις φυλακές Επταπυργίου. Το 1947 παντρεύεται τη συντρόφισσά του Εύχαρι κι ανοίγει χρωματοπωλείο στη Θεσσαλονίκη.
Στη Θεσσαλονίκη, ο Ζαχαρίας Φουντουλάκης συμμετέχει ενεργά ως μέλος, σε όλες τις πολιτικές δραστηριότητες της ΕΔΑ και του παράνομου, ακόμα, ΚΚΕ. Πρωτοστατεί στη λειτουργία των πρώτων γραφείων της ΕΔΑ στην περιοχή Ανάληψης και στην ίδρυση του Σωματείου Χρωματοπωλών, όπου διατελεί πρόεδρος και εκπρόσωπος στην Ομοσπονδία Επαγγελματιών Θεσσαλονίκης.
Την ημέρα της 21ης Απρίλη του 1967, την ώρα που άνοιγε το μαγαζί του, τον συλλαμβάνει. Στο αστυνομικό τμήμα, ρωτά για τους λόγους της σύλληψής του. Οι ασφαλίτες τον χτυπούν ανελέητα, φωνάζοντάς τον «ψευδομάρτυρα». Στη συνέχεια, εξορίζεται στη Γυάρο και τη Λέρο. Αφήνεται ελεύθερος μετά από δύο χρόνια, λόγω ηλικίας, μαζί με άλλους υπερήλικες.
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=37&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=%CE%9A%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CF%85+%CE%A0%CE%B1%CF%80%CE%B1%CF%8A%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%BF%CF%85">Κέλλυ Παπαϊωάννου</a>
Χειροτεχνήματα από τις φυλακές Αβέρωφ και Αλικαρνασσού, 1957-1969
Τα χειροτεχνήματα είναι φτιαγμένα από τις: Θέτις Κωτσάκη, Μαργαρίτα Κωτσάκη, Έλλη Ερυθριάδη
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=37&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BD%CE%B1+%CE%9A%CF%89%CF%84%CF%83%CE%AC%CE%BA%CE%B7+%28%CE%BA%CF%8C%CF%81%CE%B7+%CF%84%CE%BF%CF%85+%CE%A3%CF%80%CF%8D%CF%81%CE%BF%CF%85+%CE%BA%CE%B1%CE%B9+%CF%84%CE%B7%CF%82+%CE%98%CE%AD%CF%84%CE%B9%CF%82+%CE%9A%CF%89%CF%84%CF%83%CE%AC%CE%BA%CE%B7%29">Κατερίνα Κωτσάκη (κόρη του Σπύρου και της Θέτις Κωτσάκη)</a>
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ
Χειροτέχνημα από φυλακή και εξορία του Λάζαρου Σπυρόπουλου
Ξύλινος δίσκος
1954-1974
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=37&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=%CE%99%CF%83%CE%BC%CE%AE%CE%BD%CE%B7+%CE%A3%CF%80%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B4%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B4%CE%BF%CF%85">Ισμήνη Σπυριδωνίδου</a>
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ
Εξορία
Χειροτέχνημα από φυλακή και εξορία του Λάζαρου Σπυρόπουλου
Μάλλινο σεμέν και κομπολόι
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=39&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=%CE%9B%CE%AC%CE%B6%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%82+%CE%A3%CF%80%CF%85%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%82">Λάζαρος Σπυρόπουλος</a>
1954-1974
<a href="/items/browse?advanced%5B0%5D%5Belement_id%5D=37&advanced%5B0%5D%5Btype%5D=is+exactly&advanced%5B0%5D%5Bterms%5D=%CE%99%CF%83%CE%BC%CE%AE%CE%BD%CE%B7+%CE%A3%CF%80%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B4%CF%89%CE%BD%CE%B9%CE%B4%CE%BF%CF%85">Ισμήνη Σπυριδωνιδου</a>
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ
Φυλακή